Gdańsk: Wystawa sztuki niderlandzkiej przełomu XV i XVI w., służącej do pobożności osobistej

Od 1 grudnia 2017 r. do 28 lutego 2018 r. w Gdańsku czynna jest, przygotowana przez Muzeum Narodowe, wystawa „Zamieszkać z Chrystusem i Maryją”. Prezentuje ona dzieła niderlandzkiej sztuki religijnej, przewidziane do pobożności osobistej (domowej), powstałe w latach 1450–1530. Są to obrazy, rzeźby, modlitewniki i inne przedmioty, pochodzące z polskich zbiorów kościelnych, państwowych i prywatnych. Zaaranżowane jest m.in. wnętrze sypialni, bo — jak podkreśla prof. Marcin Kaleciński, kurator wystawy — sypialnia odgrywa w życiu człowieka szczególną rolę, i to od chwili poczęcia do śmierci. Tam też często goszczą przedmioty kultu religijnego, przewidziane do pobożności prywatnej.
Pobożność (dewocja) osobista w Europie łacińskiej, wykorzystująca osobisty, bliski kontakt ze świętymi obrazami i figurami do pobudzania emocji religijnych i pogłębiania przeżycia religijnego, zrodziła się właśnie w średniowiecznych Niderlandach, w wyniku powstania ruchu religijnego devotio moderna, zapoczątkowanego w XIV wieku przez Geerta Groote. Devotio moderna, która zrodziła najwybitniejsze dzieła średniowiecznej literatury religijnej (z Naśladowaniem Chrystusa św. Tomasza a Kempis na czele) oraz przekonała miliony ludzi, że głęboka osobista relacja z Chrystusem i doznania mistyczne nie są zastrzeżone dla zakonników i księży, lecz dostępne także dla każdego wiernego świeckiego, stanowi nieprzemijający wkład Niderlandów w ogólnoświatowe dziedzictwo chrześcijańskie.
Otwarcie wystawy było połączone z koncertem średniowiecznej muzyki liturgicznej z lokalnych źródeł gdańskich, zaśpiewanym przez Scholę Gregorianę Gedanensis pod kierunkiem kantora Roberta Pożarskiego. Było mi bardzo miło o tym przeczytać, bo Robert Pożarski jest od lat kierownikiem muzycznym także mojego zespołu, wrocławskiej Scholi Gregoriany Silesiensis, a z Gdańszczanami jesteśmy od lat zaprzyjaźnieni :) Cieszy mnie też, że wystawa została przygotowana w Gdańsku, najbardziej „holenderskim” ze wszystkich miast Rzeczypospolitej.
Gdańska wystawa jest w naszym kraju wydarzeniem wyjątkowym, bo dzieła dawnej sztuki niderlandzkiej są w naszym kraju nieliczne i rozproszone po wielu różnych kolekcjach. Czeka mnie zatem podróż nad morze :) Relację zamieszczę na blogu, natomiast na razie udostępniam podcast audycji w radiu TOK FM, w której prof. M. Kaleciński opowiada o przygotowaniach do wystawy oraz o jej zawartości: „Zamieszkać z Chrystusem i Marią — między sztuką a dewocją. Rozmowa z prof. Marcinem Kalecińskim”.

Zamieszkać z Chrystusem i Marią. Sztuka dewocji osobistej w Niderlandach w latach 1450–1530. Wystawa ze zbiorów polskich
Kurator: dr hab. Marcin Kaleciński, prof. UG
Czynna: od 1 grudnia 2017 r. do 28 lutego 2018 r.
Muzeum Narodowe w Gdańsku — Oddział Zielona Brama
Patronat honorowy: Piotr Gliński, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Mieczysław Struk, Marszałek Województwa Pomorskiego, Paweł Adamowicz, Prezydent Miasta Gdańska

Malarz niderlandzki, „Spotkanie ze św. Weroniką w czasie Drogi Krzyżowej”, ok. 1510–1520, Muzeum Narodowe w Warszawie, fot. Muzeum Narodowe w Warszawie (źródło: materiały prasowe organizatora), za: news.o.pl



Komentarze