Umarły świat holenderskiego katolicyzmu na starej fotografii

„Kadzidło, woda święcona i kiełbasa w bułce” — pod taką nazwą Brabanckie Centrum Informacji Historycznej (BHIC) uruchomiło stronę internetową, której celem jest zachowanie w pamięci ginącego, a właściwie już utraconego dziedzictwa kulturowego brabanckich katolików. Podtytuł strony brzmi: „Bogate życie rzymskie w Brabancji 1900–1970”.

Fragment strony głównej — jest ruchoma i nie mieści się w przeglądarce, trzeba nawigować :)

Brabanckie Centrum Informacji Historycznej to archiwum państwowe dla prowincji Brabancja Północna — leżącej w południowo-wschodniej Holandii i mającej niezwykle długą historię oraz bardzo bogate dziedzictwo kulturowe. Dość wspomnieć, że ziemie te weszły w skład imperium rzymskiego na przełomie er i nigdy nie wypadły z orbity cywilizacji łacińskiej. BCIH mieści się w s’Hertogenbosch, w świetnie zachowanej XVII-wiecznej cytadeli.
Holenderskie władze coraz lepiej zdają sobie sprawę, że upadek chrześcijaństwa w Holandii pociąga za sobą bezprecedensową katastrofę kulturową. Dlatego coraz częściej podejmowane są inicjatywy, mające na celu ratowanie pamięci o chrześcijańskiej przeszłości kulturowej tego kraju. Wcześniej wspominaliśmy już kilkakrotnie o platformie internetowej „Przyszłość dziedzictwa religijnego” („Toekomst Religieus Erfgoed”), uruchomionej przez instytucję podlegającą ministerstwu kultury. Jej celem jest ratowanie dziedzictwa materialnego, ze szczególnym uwzględnieniem desakralizowanych budynków kościelnych i klasztornych
Strona „Kadzidło, woda święcona i kiełbasa w bułce” („Wierook, Wijwater en Worstenbrood”) jest za to poświęcona dziedzictwu niematerialnemu. Niestety ma tylko wersję niderlandzkojęzyczną, ale miłośnicy starych fotografii doskonale będą potrafili po niej nawigować. Sami będą wiedzieli, co jest na zdjęciach, nawet nie rozumiejąc podpisów ;) Strona ma kolorową i interaktywną grafikę, bazującą na ilustracjach starych przedmiotów związanych z kultem i życiem codziennym. Strona główna zawiera działy: Klasztory, Kościoły, Groty z Lourdes, Księża i zakonnice, itd. Tak naprawdę niemal każdy element jest klikalny, nawet nie podpisany, i otwiera bramę do sezamu albumów starszych i nowszych zdjęć. Jest również dźwięk.

Przykładowa dalsza strona serwisu

W latach 1850–1960 ponad 90% Brabantczyków było praktykującymi rzymskimi katolikami. Na tym niewielkim obszarze działały 133 zakony i zgromadzenia zakonne! Księża, zakonnicy i zakonnice służyli społeczeństwu w prowadzonych przez siebie szkołach (na każdym poziomie edukacyjnym), szpitalach, internatach, domach opieki dla sierot, niepełnosprawnych, starców...
Co z tego pozostało dzisiaj, po „wiośnie Kościoła” lat 60. i 70.? (Katolicki!) portal Katholiek.nl zaczyna tekst informujący o uruchomieniu strony od słów: „Jeśli masz więcej niż 55 lat, prawdopodobnie byłeś u pierwszej Komunii Świętej, żegnałeś się przed i po posiłku, i chodziłeś co tydzień do kościoła. Być może pamiętasz, że prawie wszędzie w Brabancji wszystko było oznaczone literami RK: od szkoły podstawowej po klub sportowy i gazetę. Okres ten znany jest jako czas Bogatego Życia Rzymskiego...” (Rijke Roomse Leven).
Dzisiaj w Brabancji katolików nominalnie jest ok. 40%, ale do kościoła chodzi tylko kilka procent. Drugie 40% stanowią ateiści; są też protestanci i coraz liczniejsi muzułmanie.
A czemu kiełbasa w bułce? Bo mielona kiełbaska, zapieczona w cieście bułczanym, była tradycyjnym brabanckim przysmakiem, spożywanym w Boże Narodzenie po pasterce oraz w czasie karnawału. „Worstenbroodje” została nawet wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO.
Strona jest dostępna pod adresem Wierook, Wijwater en Worstenbrood.

Źródła: wierookwijwaterenworstenbrood.nl, katholiek.nl, Wikipedia

Komentarze