Sprofanowaną przez protestantów Cudowną Hostię z Gorkum można zobaczyć w hiszpańskim Eskurialu

Dziś po południu w klasztorze San Lorenzo, będącym częścią słynnego pałacu królewskiego Eskurial pod Madrytem, prezentowana była Cudowna Hostia z Gorkum. Wierni będą mogli oddać jej cześć jeszcze 29 września i 28 października, kiedy zostanie poniesiona w uroczystej procesji. Zgodnie z długoletnią tradycją ta Cudowna Hostia, przechowywana w Eskurialu od ponad czterystu lat, jest co roku ukazywana publicznie w ostatnią niedzielę września oraz w dniach św. Michała Archanioła i św. Apostołów Tadeusza Judy i Szymona.

C. Coello, Adoración de la Sagrada Forma, 1685-1690,
Eskurial. Fot. Wikimedia Commons

Nazwa miasta Gorkum (Gorinchem) jest z pewnością znana naszym Czytelnikom, gdyż to tam w 1572 r. protestanccy żołdacy finansowani przez Wilhelma Orańskiego (tzw. gezowie) porwali dziewiętnastu katolickich duchownych, których następnie poddali torturom i powiesili. Dziś Kościół czci Męczenników z Gorkum w dniu 9 lipca. Ale nie tylko oni padli ofiarą protestanckich band. Splądrowane zostało całe miasto, sprofanowano kościoły. Ofiarą gezów padały święte obrazy i figury, a przede wszystkim Najświętszy Sakrament. W jednym z kościołów zdeptana na ziemi Hostia zaczęła krwawić w trzech miejscach, w których przebiły ją gwoździe podkutych butów. Wywołało to przerażenie sprawcy. Chciał ją podnieść, ale jakaś nieznana siła mu to uniemożliwiła. Wtedy zawiadomił o sprawie rektora kościoła, kanonika Jana van der Delfta, a ten odesłał Cudowną Hostię do Mechelen w Belgii, wówczas będącego w rękach katolickich.

Był to jednak dopiero początek jej wędrówek. Mechelen również padło ofiarą protestantów, więc Cudowną Hostię przewieziono w tajemnicy do Antwerpii. W 1580 r. niejaki Ferdynand Weidner, oficer armii cesarza Rudolfa II Habsburga, zdołał w jakiś sposób przekonać opiekujących się relikwią franciszkanów do oddania mu jej i przewiózł Cudowną Hostię do Wiednia, a potem do Pragi. Po Weidnerze właścicielem relikwii został baron Adam Dietrichstein, ambasador cesarza Maksymiliana II. Po jego śmierci wdowa, Margarita de Cardona, ofiarowała Cudowną Hostię królowi Hiszpanii Filipowi II Habsburgowi. Relikwia trafiła do Hiszpanii w 1594 r. Król nakazał umieszczenie jej w klasztorze San Lorenzo, w obrębie budowanego przez siebie pałacu królewskiego Eskurial. Złożono ją w ołtarzu Zwiastowania i przebywała tam prawie sto lat.

W 1684 r., za czasów Karola II Habsburga, Cudowną Hostię przeniesiono do nowego, specjalnie zbudowanego ołtarza w zakrystii bazyliki w Eskurialu (ponoć wzniesienia go zażądał papież Innocenty XI, kiedy wydawał zgodę na resakralizację bazyliki zbezczeszczonej kilka lat wcześniej przez grupę rycerzy). Wydarzenie to zostało upamiętnione na obrazie namalowanym przez królewskiego malarza Claudia Coello. Wielkie płótno, ukazujące króla Karola II oddającego cześć Cudownej Hostii, służy jako zasłona zakrywająca na co dzień relikwię. Wówczas też powstała tradycja wystawiania relikwii do czci publicznej w ostatnią niedzielę września oraz w dniu św. Archanioła Michała i św. apostołów Judy i Szymona. Została ona przerwana tylko dwukrotnie, w czasie wojen napoleońskich i hiszpańskiej wojny domowej 1936-1939.

Szczegółowy opis historii tradycji, dzieł sztuki i uroczystości związanych z przechowywaniem Cudownej Hostii w Eskurialu (po hiszpańsku nosi ona nazwę Sagrada Forma) można przeczytać w artykule z dziennika „El Pais”: elpais.com/diario/2000/10/30/madrid/972908670_850215.html

Natomiast na YouTube znajduje się krótki filmik ukazujący Cudowną Hostię:

Dziękuję br. Augustinusowi Aerssensowi OP za informację o wystawieniu Cudownej Hostii.

Źródła: infocatolica.com, M.J. Noone, Music and Musicians in the Escorial Liturgy Under the Habsburgs, 1563-1700, B. Mediavilla OSA, Documentos relacionados con la Santa Forma del Escorial, elpais.com, www.therealpresence.org, www.swzygmunt.knc.pl