Święty Forannan z Waulsort – patron przeciw wściekliźnie i bólowi zębów

Po długim okresie niepisania zawsze najłatwiej jest mi zacząć od opowieści o jakimś świętym. Dzisiaj więc, tradycyjnie w dniu wspomnienia liturgicznego, będzie o świętym Forannanie. Należy on do rodzaju świętych, o których lubię pisać najbardziej – takich, których kult i pamięć, ewentualnie poza jednym czy drugim związanym z nim miejscem, przepadła w mrokach historii. Jestem przekonana, że za przywracanie ich ludzkiej pamięci tacy święci odwdzięczają się szczególną modlitwą i wypraszaniem cudów.

Opactwo w Waulsort, stan dzisiejszy. Fot. Dorian Claeys/Wikimedia Commons

Zapuścimy się nieco dalej na południe niż zwykle, prawie pod granicę francuską. Miejscowość Waulsort, leżąca dziesięć kilometrów na południe od Dinant, należała do hrabstwa Namur (hol. Namen), zajmującego centralną i południową Walonię. Były to południowe rubieże Dolnych Krajów (Niderlandów). Ludność tych terenów mówi dziś po francusku, ale w czasach Forannana, czyli w X wieku, panował tam język staroniderlandzki oraz waloński (dziś niemal wymarły, należący do języków romańskich).

Św. Forannan. Źródło:
santiebeati.it

Forannan nie pochodził jednak z tych ziem. Wywodził się z Irlandii i należał do wielotysięcznej rzeszy iroszkockich i angielskich misjonarzy, którzy przez kilkaset lat przybywali na kontynent ewangelizować „barbarzyńską” część Europy i reintrodukować w niej zdobycze kulturowo-cywilizacyjne wypracowane za czasów cesarstwa rzymskiego.

Forannan był mnichem i biskupem Domhnach-Mor (Donoughmore). Pewnej nocy otrzymał sen, który kazał mu wyruszyć na kontynent i osiąść w Vallis decora („Piękna dolina”). Zabrał ze sobą dwunastu mnichów (ewidentne nawiązanie do liczby apostołów) i podążając w górę Mozy, dotarł do Waulsort (zniekształcona nazwa Vallis decora), w którym od 946 roku istniał klasztor założony przez innych świętych Iroszkotów, Cathróe i Maccalana.

Po ich śmierci klasztor potrzebował remontu, rozbudowy oraz podniesienia gorliwości mnichów. Tym wszystkim zajął się Forannan, obrany opatem w 962 lub 967 roku i mający wsparcie miejscowego hrabiego, Eilberta de Florennes. Wiadomo, że obaj odbyli podróż do Rzymu, by uzyskać aprobatę papieża Benedykta VII dla opactwa w Waulsort oraz opactwa w pobliskim Hastière, które zostało podporządkowane Waulsort.

Forannan wprowadził w Waulsort regułę benedyktyńską, zapoznając się wcześniej z jej funkcjonowaniem w opactwie w Gorze niedaleko Metzu, które było w tym czasie ośrodkiem odnowy monastycznej na ziemiach lotaryńskich, analogicznym do słynnego Cluny. Sprowadził także do kościoła opackiego relikwie świętego Elokwiusza (fr. Éloque, łac. Eloquius) z Lagny, ozdobił go i konsekrował. Dzięki temu, że zdołał doprowadzić do zawarcia rozejmu przez miejscowych skłóconych panów, opactwo mogło stać się miejscem pielgrzymkowym.

Opactwo w Waulsort w 1604 r. wg Albumów
Karola III de Croÿ. Źródło: Wikimedia Commons

Święty Forannan, pobożny mnich i ewidentnie dobry organizator, zmarł 30 kwietnia 982 roku. Jego wspomnienie liturgiczne obchodzone jest 30 kwietnia, a w Waulsort i okolicach 26 kwietnia.

Opactwo w Waulsort istniało nieprzerwanie do rewolucji francuskiej. Zostało zlikwidowane w 1793 roku, ale na szczęście – w odróżnieniu od tylu innych francuskich klasztorów, arcydzieł architektury i sztuki zrównanych z ziemią przez rewolucjonistów – zachowały się przynajmniej jego budynki. Przetrwały też do dzisiaj pewne pamiątki z nim związane z Forannanem, w tym przede wszystkim stuła, za pomocą której miał cudownie uzdrowić osobę ugryzioną przez wściekłego psa. W miejscowym kościele znajduje się też jego figura oraz wyobrażenie pastorału na chrzcielnicy. Jak podaje portal santiebeati.it, Forannan czczony był już od XII wieku jako patron przeciwko wściekliźnie. Oprócz tego wzywany jest, by uśmierzać ból zębów, szczególnie u dzieci.

Źródła: Wikipedia, nominis.cef.fr, omniumsanctorumhiberniae.com, santiebeati.it