Do obiecanego tekstu podsumowującego ataki, jakie z wszelkich środowisk belgijskich spadły na papieża Franciszka w związku z jego wizytą w tym kraju, mimo złożonej obietnicy wciąż się nie zabrałam, bo materiałów mam mnóstwo, a ich lektura wcale nie jest przyjemna. Ale za to mam dla Państwa inne wieści z Belgii, jako że tamtejszy Kościół katolicki opublikował przed świętami swój doroczny raport. Opracował ich już siedem, pierwszy został ujawniony w roku 2018 i zawierał dane za rok 2016. Raporty pokrywają już niemal dekadę, co jest wystarczająco długim okresem, by na ich podstawie przyjrzeć się zmianom zachodzącym w Kościele belgijskim. Niestety, trudno oprzeć się wrażeniu, że oba zagadnienia (światopogląd panujący w Belgii – także wśród katolików, kryjący się za atakami na papieża, oraz statystyki Kościoła) łączą się ze sobą…
Pierwsza interesująca rzecz dotyczy samych raportów: ich treści i formy. Szata graficzna jest z roku na rok coraz piękniejsza i stron jest coraz więcej, natomiast treści coraz mniej. W pierwszych latach raporty zawierały mnóstwo przydatnych informacji i cyfr, dotyczących np. poszczególnych zakonów i ich dzieł. Wiele danych podawano w rozbiciu na poszczególne diecezje albo na niderlandzkojęzyczną Flandrię, francuskojęzyczną Walonię oraz mieszaną językowo stolicę, Brukselę. Były też dane dotyczące liczby misjonarzy belgijskich, pracujących na świecie (raport za 2018: 514 osób), oszacowania dotyczące liczby mieszkańców Belgii identyfikujących się jako katolicy i wiele innych.
 |
| Struktura Kościoła katolickiego w Belgii. Źródło: Raport „L’Église Catholique en Belgique en 2024” |
Owszem, danych dotyczących liczby wyznawców poszczególnych religii w Belgii się nie zbiera, podobnie jak we Francji, gdyż uważa się je za „wrażliwe” (aczkolwiek spróbował je zebrać na własną rękę socjolog religii z uniwersytetu w Louvain, dr Wim Vandewiele; jego ustalenia streściłam w tekście „Najnowsze dane statystyczne – Kościół katolicki w Belgii”). Ale z oficjalnych raportów Kościoła zniknęły też w ostatnich latach wszystkie dane dotyczące zakonów i ich dzieł (poza sumaryczną liczbą zakonów oraz zakonników i zakonnic) oraz wszystkie dane w podziale na diecezje i obszary językowe kraju. Pozostały tylko podstawowe i zbiorcze dane liczbowe dotyczące udziału w praktykach religijnych, liczby księży i zakonników itp. W zamian za to zaczęto zamieszczać obszerne działy opisujące tematy, które zdaniem władz belgijskiego Kościoła są najważniejsze, takie jak udział w watykańskim synodzie o synodalności, popularność internetowych mediów katolickich, aktywności dla młodzieży czy zaangażowanie wolontariuszy.
Zwłaszcza ta ostatnia część, z wyjątkowo szczegółowymi danymi liczbowymi, sprawia w najnowszym raporcie dość kuriozalne wrażenie: otóż bardzo szczegółowo policzono, ile roboczogodzin (łącznie 3,5 miliona) przepracowały w sumie w ciągu roku przy realizacji rozmaitych zadań poszczególne grupy świeckich, darmowych wolontariuszy – w tym nawet ministranci i lektorzy, bo i posługę liturgiczną ołtarza do wolontariatu wliczono. Szczerze mówiąc, moim zdaniem osiągnięto efekt odwrotny od zamierzonego, gdyż w tym ujęciu kojarzy się to bardziej z feudalnym wyzyskiem niż inkluzywnością…
Są też jednak pozytywy, na przykład w tegorocznym raporcie zniknęły części poświęcone uczestnictwu homoseksualistów w Kościele. Mimo wszystko jednak, ogólny obraz nie jest optymistyczny. Porównałam ze sobą dane z raportów za lata 2024, 2022 i 2018 i policzyłam procenty. Z rezultatem mogą Państwo zapoznać się poniżej:
Sakramenty i praktyki religijne
|
|
Raport 2024 (dane za 2023) |
Raport 2022 (dane za 2021) |
Raport 2018 (dane za 2016) |
2024 w porówn. z 2018 (lub 2022 w razie braku danych w 2018) w % |
|
Chrzty |
34 826 (z czego 260 osób dorosłych) |
36 834 (z czego 162 osób dorosłych) |
50 867 |
-31,54% |
|
Pierwsza komunia |
33 853 |
41 752 |
brak danych |
-18,92% |
|
Bierzmowanie |
29 580 (z czego 265 osób dorosłych) |
35 783 (z czego 185 osób dorosłych) |
41 060 |
-27,96% |
|
Sakrament małżeństwa |
5241 |
4032 |
7859 |
-33,31% |
|
Pogrzeb katolicki |
37 207 (32,6% zgonów) |
41 760 (37,2% zgonów) |
brak danych |
-10,90% |
|
Uczestnictwo w Eucharystii |
167 360 w trzecią niedzielę października (411 423 w Wigilię i Boże Narodzenie) |
166 785 w trzecią niedzielę października (347 229 w Wigilię i Boże Narodzenie) |
286 393 w trzecią niedzielę października |
-41,56% |
|
Wnioski o wykreślenie z księgi chrztów |
14 251, w tym 98% w diecezjach flandryjskich i archidiecezji Mechelen-Bruksela |
5237 |
1240 |
1149,27% |
|
Stwierdz. nieważn. małżeństw |
364 |
48 |
brak danych |
758,33% |
Liczba parafii, kapłanów, osób zakonnych, kleryków, diakonów i uczestników katechezy
|
|
Raport 2024 (dane za 2023) |
Raport 2022 (dane za 2021) |
Raport 2018 (dane za 2016) |
2024 w porówn. z 2018 (lub 2022 w razie braku danych w 2018) w % |
|
Parafie |
3577 |
3660 |
3846 |
-6,99% |
|
Kapłani |
1764 |
1975 |
2774 |
-36,41% |
|
Święcenia kapłańskie |
10 |
8 (2021 r.) |
brak danych |
125% |
|
Rezygnacje kapłanów diecez. z posługi |
4 |
6 (2021 r.) |
brak danych |
-33,33% |
|
Kapłani z innych diecezji (głównie z zagranicy) |
382 |
388 |
brak danych |
-1,55% |
|
Kapłani zakonni |
1677 |
1793 |
2205 |
-23,95% |
|
Klerycy |
40, w tym 26 Belgów, z czego 24 (60%) liczących od 18 do 30 lat; 11 (27,5%) od 30 do 40 lat, 2 (5%) od 40 do 50 lat i 3 (7,5%) ponad 50 lat |
52, w tym 30 Belgów, z czego 36 (69%) liczących od 18 do 30 lat; 11 (21%) od 30 do 40 lat i 5 (10%) od 40 do 50 lat |
85, w tym 43 Belgów, z czego 57 liczących od 18 do 30 lat; 18 od 30 do 40 lat, 6 od 40 do 50 lat i 4 ponad 50 lat (dane za 2016) |
-52,94% |
|
Osoby zakonne |
7790, w tym 5758 (74%) zakonnic oraz 2032 (26%) zakonników, w tym 1677 kapłanów i 355 braci (dane za 2022 r.) |
7985, w tym 5758 (72%) zakonnic oraz 2227 (28%) zakonników, w tym 1793 kapłanów i 434 braci (dane za 2020 r.) |
10 262, w tym 7361 (71,7%) zakonnic oraz 2901 (28,3%) zakonników |
-24,09% |
|
Diakoni stali |
555 |
569 |
601 |
-7,65% |
|
Katechiści |
6244 |
7586 |
8008 |
-22,03% |
|
Uczęszczający na katechezę |
36 071 |
43 828 |
52 200 |
-30,90% |
Jak można zauważyć, wszystkie dane poza frekwencją na mszy w Boże Narodzenie i liczbą święceń kapłańskich (minimalny wzrost, ale liczba nadal znikoma), spadły gwałtownie. Ponadto w 2023 roku zamknięto 28 kościołów. Uwagę przyciąga również kilkunastokrotny (sic!) wzrost liczby wniosków o wykreślenie z księgi chrztów
W tabelce nie umieściłam danych dotyczących „posługujących w kulcie” (fr. ministres du culte), ponieważ jest to niejednorodna grupa osób pełniących rozmaite funkcje świeckie i duchowne. Konkretem jest to, że utrzymuje je podatnik belgijski: Jak czytamy w raporcie, „termin ten oznacza osobę działającą w Kościele, której wynagrodzenie pokrywają władze federalne. Są to nie tylko księża, lecz także diakoni lub osoby świeckie, które przeszły formację i zostały nominowane przez biskupów”. W 2023 r. było ich 2188, z czego 523 (23,9%) kobiet. 1708 „posługujących w kulcie” miało obywatelstwo belgijskie, a 480 (21,9%) było cudzoziemcami, przy czym najwięcej z nich przybyło z Demokratycznej Republiki Konga (161), Francji (42) i Polski (20).
Nadużycia seksualne
Zgłoszono 218 nowych zdarzeń, w tym z 76% obszaru niderlandzkojęzycznego i 24% z obszaru francuskojęzycznego (ta nierównowaga między częścią niderlandzką a francuską utrzymuje się konsekwentnie). Jednak w tym wypadku można uznać, że kierunek jest pozytywny. Nowe nadużycia prawie się nie zdarzają; zgłoszenia dotyczą przeszłości. I tak, 140 spośród zgłoszonych zdarzeń (tj. 85%) nastąpiło ponad 34 lata temu, w tym 66 (tj. 40%) miało miejsce ponad 54 lata temu. 15 nadużyć (tj. 10%) miało miejsce po roku 2000. Były to niemal wyłącznie nadużycia władzy między osobami dorosłymi.
W momencie zgłoszenia 75% sprawców już nie żyło, a tylko 4 liczyło mniej niż 60 lat. Spośród żyjących, akta 22 sprawców trafiły do wymiaru sprawiedliwości, a dwóch sprawców znalazło się w zakładzie psychiatrycznym. 15 ofiar już nie żyło, 90 liczyło ponad 60 lat, a 56 – między 20 a 60 lat; tylko 1 ofiara w momencie zgłoszenia była niepełnoletnia (mniej niż 18 lat). 48% zgłoszonych nadużyć miało miejsce w szkole, 20% w parafii, 7% w ruchu młodzieżowym, w innym kontekście 13%.
Wśród 165 ofiar, których zgłoszenia zdążono przetworzyć, było 110 mężczyzn i 55 kobiet. Przy czym niemal wszyscy – tzn. 98% – sprawcy nadużyć byli mężczyznami, a jedynie 4 osoby były kobietami. Więcej na temat korelacji między nadużyciami seksualnymi w Kościele a orientacją seksualną można przeczytać w tekście: „Kto, kogo i kiedy wykorzystywał seksualnie w Kościele –raporty z Belgii i Holandii mówią, jak jest”.
Źródło: www.cathobel.be/eglise-en-belgique/rapport-annuel-eglise/
Komentarze
Prześlij komentarz